Ticarette sıkı para etkisi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ticaret sektöründe faaliyet gösteren farklı tür ve büyüklükteki girişimlerin satış hacimlerini aylık olarak ölçen (2021=100) bazlı Ticaret Satış Endeksi’nin mayıs ayı sonuçlarını açıkladı. Gelir İdaresi Başkanlığı’na 1 no’lu KDV beyannamesi veren bütün girişimlerin kapsayan endeksin mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sonuçları, sektördeki daralma ivmesini ortaya koydu. Buna göre motorlu kara taşıtları ile toptan ve perakende ticaretin toplamından oluşan ticaret sektörü satış hacmi önceki aya göre yüzde 3,4, yıllık bazda da yüzde 3,8 azaldı.
OTOMOTİVDE SERT DARALMA
Dünya’dan Naki Bakır’ın haberine göre, satış hacimleri aylık bazda motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ve onarımında yüzde 1, bunun dışında kalan toptan ticarette yüzde 5,1, perakende ticarette de yüzde 0,2 düşüş kaydetti.
Takvim etkisinden arındırılmış endekse göre mayıs itibarıyla yıllık bazda toplam ticaret hacmi de yüzde 3,8 daralırken, bu kapsamda motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımına ait satış hacminde yıllık azalış yüzde 18’e ulaştı. Motorlu taşıtlar dışındaki ürünlerin toptan ticaretinde satış hacmi de bir yıl önceye göre yüzde 4,6 azalırken, perakende ticaret satış hacminde yıllık bazda yüzde 5,8 oranında bir artış oldu.
Ancak aylara göre seyre bakıldığında perakende ticaretteki artışın belirgin biçimde ivme kaybettiği görüldü. Perakende ticaret satış hacminde geçen yılın aynı ayında yüzde 30,9 olan yıllık artış, izleyen dönemde ivme kaybederek bu yıl nisanda yüzde 10,2’ye gerilemişti. Mayıstaki yıllık artış oranının yaklaşık son iki yılın en düşüğü olduğu belirlendi.
EV EŞYASI SATIŞLARINDA DÜŞÜŞ
Motorlu taşıtlar dışında kalan toptan ticarette satış hacmine alt bileşenler bazında bakıldığında yıllık bazda en sert düşüşlerin makine, ekipman, aksam ve parçaları, büro mobilyaları ve ev eşyasında olduğu görüldü. “Diğer makine, ekipman, aksam ve parçaları ile büro mobilyaları”nın toptan ticaretinde satış hacmi aylık bazda yüzde 0,3, yıllık bazda yüzde 11 düşüş kaydetti. Ev eşyalarının toptan ticareti mayısta önceki aya göre yüzde 7,6, bir yıl önceye göre de yüzde 6,4 düşüş gösterdi. Geçen yılın aynı ayındaki yıllık artış birinci gruptaki ürünlerde yüzde 19,6, ev eşyasında ise yüzde 14,4 olmuştu.
Önceki aya göre yüzde 11,1’le sert bir düşüş kaydeden tarımsal hammadde ve canlı hayvanların toptan ticaretinde yıllık bazda yüzde 1,3 daralma yaşandı. Aylık bazda yüzde 1,2 düşüş kaydeden gıda, içecek ve tütün toptan ticaretinde yıllık artış mayıs itibarıyla yüzde 3,1’e indi. Bilgi ve iletişim teknolojisi ekipmanlarının toptan ticareti de aylık bazda yüzde 6 geriledi ve bu ürünlerin satış hacminde yıllık artış yüzde 2’ye kadar düştü.
Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalardaki diğer toptan ticarette aylık yüzde 5,3, yıllık yüzde 7,4, belirli bir mala tahsis edilmemiş mağazalardaki diğer ürünlerin toptan ticaretinde aylık yüzde 5,2, yıllık yüzde 4,3 düşüş yaşandı.
Mayısta, bir ücret veya sözleşmeye dayalı olarak yapılan toptan ticaret ise aylık bazda yüzde 7,8, yıllık bazda yüzde 5,4 arttı.
AKARYAKIT SATIŞLARI AZALDI
Perakende ticarette ise satış hacmine ürün grupları bazında bakıldığında otomotiv yakıtındaki aylık yüzde 1,1 ve son bir yıl itibarıyla yüzde 9,2’lik daralma dikkati çekti. Akaryakıtta son bir yıldaki aşırı pahalanmanın tüketimi kıstığı görüldü.
Tüketimde en büyük paya sahip olan gıda, içecek ve tütünde satış hacmi aylık bazda sadece yüzde 0,1 artarken, yıllık bazda artış da yüzde 8,’e indi. Bu ürünlerin satış hacminde yıllık artış geçen yılın aynı ayında yüzde 23,3 düzeyinde bulunuyordu.
Perakende satış hacmi, bilgisayar, bilgisayar donanım ve yazılımları, kitap ve iletişim aygıtlarında aylık bazda yüzde 0,8 daraldı, bu grupta yıllık artış yüzde 12,2’ye geriledi. Ses ve görüntü cihazları, hırdavat, boya ve cam, elektrikli ev aletleri, mobilya vb. ürünlerin satış hacmi aylık bazda yüzde 0,8, yıllık bazda yüzde 1,8 daraldı.
PARAKENDE TEZGAH DIŞINA KAYDI
Tekstil, giyim ve ayakkabıda perakende satışlar aylık bazda yüzde 0,9, yıllık bazda yüzde 4,4 artış kaydetti. Eczacılık ürünleri, tıbbi ve ortopedik ürünler, kozmetik ve kişisel bakım malzemelerinde aylık bazda yüzde 0,7 artan satışlarda yıllık artış yüzde 13,6’ya geriledi. Posta yoluyla veya internet üzerinden satışlar aylık bazda yüzde 1,8, yıllık bazda yüzde 18,8 arttı.
Veriler, perakende satışlarda mağaza, tezgâh ve pazar yerleri dışındaki alanlara yönelişe de işaret etti. Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalardaki perakende ticaret aylık bazda yüzde 1,3 düşüş kaydetti, satış hacminde yıllık artış yüzde 8,8’e geriledi. Bu alandaki daralma özellikle otomotiv yakıtı ve ev eşyasında, kısmen de gıda, içecek ve tütün ürünlerinde düşen satış hacminden kaynaklandı.
Buna karşılık, tezgahlar ve pazar yerleri vasıtasıyla yapılan perakende ticaret aylık yüzde 1,5, yıllık yüzde 20,9; mağazalar, tezgahlar ve pazar yerleri dışında yapılan perakende ticaret de aylık yüzde 1,9, yıllık yüzde 18,7 artış gösterdi.
TOPLAM CİRO ARTTI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) mayıs ayına ilişkin ciro endekslerini açıkladı. Buna göre, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplam ciro endeksi, mayısta aylık bazda yüzde 0,8 artış gösterdi. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplam ciro endeksi, aynı ayda yıllık bazda yüzde 66,8 arttı.
Sanayide takvim etkisinden arındırılmış ciro endeksi, mayısta yıllık bazda yüzde 60,4 yükseldi. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi ciro endeksi de söz konusu ayda bir önceki aya kıyasla yüzde 1,5 arttı. İnşaat sektöründe takvim etkisinden arındırılmış ciro endeksi, mayısta yıllık bazda yüzde 87,4 , mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış inşaat ciro endeksi de nisan ayına göre yüzde 5,7 artış hesaplandı.
Takvim etkisinden arındırılmış ticaret ciro endeksi, mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 65,1 artış gösterdi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi ise bir önceki aya kıyasla yüzde 0,7 azaldı. Hizmet sektöründe takvim etkisinden arındırılmış ciro endeksi, mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 80,6 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış hizmet ciro endeksi de bir önceki aya kıyasla yüzde 3,4 artış kaydetti.
patronlardunyasi.com
