Darboğazdaki vatandaşın kredi kartına sarılması nedeniyle kredi kartı kullanımı her geçen gün artıyor. Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin verilerine göre; haziran itibarıyla 39.5 milyon kişinin kartla yaptığı harcama 2.3 trilyon lirayı aşmış durumda. Bu tutar toplam tüketici kredilerinin de üzerinde. Kişi başına kartlı harcama tutarı ise 58 bin 543 lira. Kredi kartı amacına uygun ve kurallarına göre kullanılırsa muazzam faydaları var. Öncelikle kart ekstresi kesildiği andan itibaren bir harcama yaparsanız, son ödeme gününe kadar 40 gün vade kazanırsınız.
ÖNCE FAİZ YANSIR
Kredi kartında altın kural ise borcun zamanında ödenmesidir. Eğer borç 1 gün dahi gecikirse başta faiz olmak üzere ek yaptırımlar gündeme gelir. Eğer kartın sadece asgari tutarı ödeniyorsa geri kalan borca ‘akdi faiz’ (alışveriş faizi) yansıtılıyor. Hiç ödeme yapılmaz veya yapılan ödeme asgari tutarın altında kalırsa ‘gecikme faizi’ ilave edilir.
YÜZDE 4.8’E KADAR ÇIKIYOR
Kart faizinde 1 Ağustos itibarıyla 0.25 puan indirim yapılmıştı. Uygulanacak faizin oranı dönem sonu borcuna göre değişiyor. Eğer dönem sonu ekstre borcu 25 bin liranın altındaysa akdi faiz yüzde 3.50; borç 25-150 bin lira arasındaysa faiz yüzde 4; borç 150 bin liranın üzerindeyse akdi faiz yüzde 4.5 olacak. Gecikme faizi ise yüzde 3.80 ila 4.80 arasında değişiyor. Kart borcunu ödemeyenler maalesef sadece faiz maliyetiyle kurtulamıyor. Haziran itibarıyla kart borcunu ödemeyenlerin sayısı 883 bin 392 kişi. Bu sayı bir ara 1.3 milyon kişiye çıkmıştı. Yapılandırmalarla bir miktar düşüş oldu.
Kart borcunun asgari tutarı limite göre değişiyor. Kart limiti 50 bin liranın üzerindeyse dönem sonu borcunun yüzde 40’ı asgari ödeme tutarıdır. Eğer kart limiti 50 bin liranın altındaysa asgari ödeme tutarı da dönem borcunun yüzde 20’sidir. Sürekli dönem borcunun asgari tutarını ödemek vatandaşı borç sarmalına sokar. Hane gelir-gider dengesi bozulur.
BORÇ KARTOPU GİBİ BÜYÜR
Kart borcunun sürekli asgari tutarını ödemek aydan aya borcunuzun artmasına neden olur. Yani kalan borç, o ay yaptığınız harcamalar ve borcun faizi bir sonraki ay karşınıza daha büyük bir faturanın çıkması anlamına gelir. Bu da vatandaşı yüksek borçlu birisi olarak gösterir. Dolayısıyla yüksek ve sürekli geciken borç kredi not skorunuzu olumsuz etkiler. Bankalardan her istenildiğinde kredi alınamayabilir.
LİMİT DÜŞER
Sadece asgari tutar ödendiğinden limit, ödenmeyen borç tutarı kadar kısıtlanır yani kullanılamaz. Eğer kartın tüm limiti kullanıldıysa harcanacak limit sadece asgari tutar kadar olur.
‘YILDA ÜÇ KEZ’ KURALI
Sadece asgari tutar ya da onun da altında ödeme yapıldığı zaman kart sahipleri yüzde 3.5 ila yüzde 4.8 arasında ek faiz maliyetine katlanır. Daha da önemlisi bir takvim yılı (1’inci aydan 12’nci aya kadar olan dönem) içerisinde 3 kez asgari tutar ödemesi geciktirilen kredi kartı nakit kullanıma kapatılır. Üst üste üç kez asgari ödemesi yapılmayan kredi kartı kullanıma tamamen kapatılır. Kapatılan kredi kartının kullanıma açılması için dönem borcunun tamamının ödenmesi gerekir.
TAKİP SÜRECİ
Asgari tutar ödendiğinde yasal takip başlamıyor! Ancak bunun da altında ödeme yapılırsa ve 90 gün boyunca bu şekilde devam edilirse yasal takip süreci başlıyor. 90 günlük süre bitmeden banka kart sahibini önce uyarıyor (ihtar gönderiyor). 90 gün ödeme yapılmazsa banka 7 günlük ek süre veriyor. Uyarıya ve bu süreye rağmen borç kapatılmazsa dosya takibe düşüyor. Dolayısıyla banka icra takibi ve borç tahsili için haciz işlemi başlatabilir. Bu aşamadan sonra banka ile değil, dosya ilgilenen avukat ya da hukuk bürosu ile irtibata geçilmesi gerekiyor. Burada oluşan masraflar da (takip, dava masraf ve harçları, vekalet ücreti) kart kullanıcısına yansıtılıyor. İşlem icra takibine kadar sürebiliyor. Bu da kredi notunu düşürür.
MAAŞA HACİZ
Eğer kredi veya kredi kartı borcu nedeniyle icra takibi başlatılmışsa, ilk etapta maaşınızın yüzde 25’ine haciz konulabilir. Banka hesaplarına bloke de seçeneklerden biri. Eğer maaş geliri yoksa hacizde ikamet adresi dikkate alınır. Konuta haciz gelebilir.
VARLIK YÖNETİM ŞİRKETLERİ
Bankalar, 1-2 yıl hukuki takipten sonra tahsil edemedikleri kart borcunu ihaleyle varlık yönetim şirketlerine satar (devreder). Bu noktadan sonra borcu devralan varlık yönetim şirketi sizinle iletişime geçer. Banka muhatap olmaktan çıkar. Borcun kapatılabilmesi için yüksek tutarlı bir model sunar.
